Sobota 6 października, godz. 20:00

Kościół Ewangelicki św. Marcina, ul. Grodzka 58

|KONCERT FINAŁOWY|

Wykonawcy

Jan Jakub Monowid – kontratenor
Tomasz Młóciński – perkusja
Dariusz Przybylski – organy Hammonda

Program

Arvo Pärt (*1935)
Fratres na organy Hammonda i perkusję

Guillaume Dufay (1397–1474)
Ave maris stella na kontratenor i organy Hammonda

John Cage (1912–1992)
In a Landscape na organy Hammonda

Iannis Xenakis (1922-2001)
Rebonds A na perkusję

Andrzej Krzanowski (1951–1990)
Relief II na organy Hammonda

Henry Purcell (1659–1695)
An Evening Hymn na kontratenor i organy Hammonda

Eunho Chang (*1983)
Illusion na perkusję i organy Hammonda

Arvo Pärt
My heart’s in the Highlands na kontratenor, krotale i organy Hammonda

Kiedy amerykański zegarmistrz Laurens Hammond konstruował swoje organy, marzył o ich wykorzystaniu w muzyce sakralnej. Mniejszym, zgrabniejszym instrumentem chciał zastąpić tradycyjne organy piszczałkowe w kościołach. Z czasem okazało się, że organy Hammonda popularność zawdzięczają muzyce zupełnie innego rodzaju – po nowe, intrygujące brzmienia bardzo chętnie sięgali muzycy rockowi i jazzmani. Historia znów zażartowała sobie z wynalazcy – podobno Hammond nie znosił jazzu...

Interpretacja na organach Hammonda zróżnicowanych stylistycznie dzieł z kręgu muzyki poważnej przenosi te kompozycje w inny wymiar, stając się próbą odnalezienia ich wspólnego mianownika. Kompozycja Fratres Arvo Pärta została zaprojektowana w wielu wariantach instrumentalnych, pierwsza wersja z 1977 roku powstała na wiolonczelę i fortepian. Dzieło pochodzi z okresu krystalizowania się nowego stylu artysty i testowania przez niego techniki „tintinnabuli” (dzwonków), zastosowanej także w kompozycji My Heart’s in the Highlands do słów Roberta Burnsa.W młodości Arvo nie miał możliwości systematycznej nauki języka angielskiego – nie byłoby to dobrze przyjęte przez ówczesne władze jego kraju (w estońskiej szkole obowiązkowo uczył się rosyjskiego), ale we własnym zakresie poznał i zapamiętał wiele przykładów angielskiej poezji. Opowiadający o niewyobrażalnej tęsknocie wiersz Burnsa wstrząsnął artystą. „Ten tekst rozbrzmiewał we mnie przez całe moje życie” – wyznał Pärt. 

Autorstwo średniowiecznego tekstu hymnu maryjnego Ave maris stella, do którego muzykę skomponował Guillaume Dufay między 1433 a 1435 rokiem, przypisywane jest Bernardowi z Clairvaux lub Hermanowi z Reichenau. Najstarsze polskie tłumaczenie (Zdrowaś, gwiazdo morska) pochodzi z XV wieku, a muzyczne opracowanie Dufaya jest tylko jedną z wielu muzycznych wersji tej antyfony. An Evening Hymn Henry’ego Purcella otwiera zbiór opublikowany przez angielskiego wydawcę Henry’ego Playforda w 1688 roku. Nie do końca wiadomo, jakie było pierwotne przeznaczenie kompozycji, prawdopodobnie powstała na użytek prywatny; słowa elegijnej kompozycji pochodzą z kolekcji moralizatorskich wierszy biskupa Williama Fullera. 

Mistrzowskie zawieszenie czasu następuje w minimalistycznej, medytacyjnej kompozycji Johna Cage’a In a Landscape, napisanej dla tancerki Louise Lippold w 1948 roku. Struktura utworu podąża za rytmicznym wzorem tańca – komponując, artysta uwzględniał konkretną choreografię (jego projekt opierał się na idei aktywowania dźwięku ruchem ciała). Cage interesował się wówczas indyjską filozofią i estetyką, co wywarło duży wpływ na jego dzieła z tego okresu. Inspiracją dla powstania grupy kompozycji Andrzeja Krzanowskiego, które twórca przeznaczył oryginalnie na różną obsadę, ale nadał im wspólny tytuł – Relief, była natomiast sztuka płaskorzeźby. Relief II z 1985 roku został napisany na zespół akordeonów, ulubione medium kompozytora.

Podczas tego niezwykłego koncertu usłyszymy także skomponowany w ubiegłym roku utwór na perkusję Phoenix op. 96 Dariusza Przybylskiego oraz Illusion Koreańczyka Eunho Changa. Tę ostatnią kompozycję specyficzne brzmienie organów Hammonda sytuuje w odrealnionej aurze, potwierdzając wrażenie tytułowej iluzji. Podobnie jak dzieła Arvo Pärta, Henry’ego Purcella i innych wymienionych wcześniej kompozytorów, wydaje się być zawieszona w przestrzeni, rozpięta poza czasem i zgiełkiem.

Dariusz Przybylski

Kompozytor i organista. Autor oper, utworów symfonicznych, kameralnych oraz wokalnych. Członek ZKP, Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej oraz ZAiKS-u. Studiował w Warszawie, Kolonii i Karlsruhe w klasie kompozycji prof. Marcina Błażewicza, prof. Yorka Höllera i prof. Wolfganga Rihma oraz klasie organów prof. Andrzeja Chorosińskiego i prof. Johannesa Gefferta.
W roku 2010 uzyskał tytuł doktora sztuki na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Wykładał gościnne w Hamburgu, Rzymie, Stambule i Moskwie, a w roku akademickim 2010/11 prowadził klasę kompozycji w Keimyung University w Daegu w Korei Południowej. Stypendysta m.in. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, DAAD, Fundacji Deutsche Bank w programie „Akademie Musiktheater Heute”, Internationale Ensemble Modern Akademie 2012/13, Kunststiftung NRW 2013. W latach 2007-10 był objęty 4-letnim programem promocyjnym „Młodzi kompozytorzy w hołdzie Fryderykowi Chopinowi” Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego. Laureat kilkunastu nagród na międzynarodowych i ogólnopolskich konkursów kompozytorskich. Composer in residence podczas „kofomi” Composers’ Forum w Mittersill 2009 (Austria), International Composers’ Academy Bad Ischl 2010 (Austria), Scratch Cantatas Festival in 2012 Niznhyi Novgorod (Rosja), 2012/13 Vocalensemble Phoenix16 w Berlinie. Wydawcą jego utworów jest Verlag Neue Musik w Berlinie.

Jan Jakub Monowid

Kontratenor wykształcony w klasie prof. Jerzego Artysza w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Działalność koncertową rozpoczął – jeszcze w trakcie studiów – od wykonań dzieł J.S. Bacha, G.B. Pergolesiego, G.F. Haendla, ale także F. Liszta i B. Brittena na krajowych i zagranicznych estradach koncertowych. Następnie brał udział w licznych koncertach zarówno muzyki dawnej, jak i współczesnej, prezentowanych m.in. na estradach Filharmonii Narodowej w Warszawie, Filharmonii Lubelskiej, Pomorskiej, Podlaskiej i Poznańskiej, Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia czy Tonhalle w Zurychu.

Na scenie operowej zadebiutował w 2004 roku jako Otton w L’incoronazione di Poppea C. Monteverdiego wystawionej w Warszawskiej Operze Kameralnej. Na scenie prezentował się zarówno w repertuarze barokowym (m.in. partia tytułowa w Orlando, Goffreda w Rinaldo, Tirinta w Imeneo, Polinesso w Ariodante i Tolomea w Giulio Cesare Haendla, Pompeo w Farnace A. Vivialdiego), klasycznym (Cherubin w Le nozze di Figaro, Ramiro w La finta giardiniera, Annio w La clemenza di Tito, Farnace w Mitridate, re di Ponto, Ascanio w Ascanio in Alba W.A. Mozarta) i dziewiętnastowiecznym (rola tytułowa w Tancredi G. Rossiniego), jak i współczesnym (role tytułowe w Polieukt Z. Krauzego i Ja, Kain E. Pałłasza, Artur w Tango i Fior w Operetce I.F. Dobrzyńskiego oraz L’Ospite w Luci mie traditrici S. Sciarrino). Współpracował także z Mazowieckim Teatrem Muzycznym „Operetka” (rola księcia Orlofsky’ego w Zemście nietoperza J. Straussa), Operą i Filharmonią Podlaską, Teatrem Wielkim w Warszawie i Łodzi oraz Operą Bałtycką w Gdańsku. Jako solista Studia Operowego w Zurychu wystąpił w tamtejszym teatrze w roli Oberona w Midsummer Night’s Dream Brittena. Wokalista wziął udział w nagraniu unikatowych kolekcji muzyki polskiego baroku – dzieł wszystkich Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego i Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego, oratorium Maddalena ai piedi di Cristo A. Caldary, a także w nagraniu opery Giulio Cesare Haendla, zarejestrowanej podczas spektakli w Warszawskiej Operze Kameralnej. Artysta ma także w swoim dorobku nagrania muzyki współczesnej, m.in. Sonetów na kontratenor i orkiestrę symfoniczną Marc-André Dalbaviego, And farewell goes out sighing Giyi Kanchelego na ten sam skład, Lamentacjii Brewiarza Z. Penherskiego na sopran męski i kwartet smyczkowy oraz Seven Sonnets of Michelangelo Brittena, Sonetti del Petrarca Liszta i Sonety Szekspira P. Mykietyna.

Jan Jakub Monowid jest zdobywcą dwóch Fryderyków i laureatem Teatralnej Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury w kategorii: Najlepszy Śpiewak. W 2011 roku zajął II miejsce podczas Gianni Bergamo Classic Music Award – Countertenor Competition.

Tomasz Młóciński

Urodzony w 1996 roku w Bydgoszczy, polski perkusista, kameralista, czynnie działający muzyk w polskich orkiestrach i zespołach. Jako 15-latek finalista oraz laureat II nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Zespołów Kameralnych dla uczniów klas II stopnia w Radomiu. W 2008 roku zdobywca wyróżnienia w Ogólnopolskim Konkursie Perkusyjnym dla uczniów klas I i II stopnia w Szczecinie.

Uczestnik wielu festiwali międzynarodowych jak i ogólnopolskich tj. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej im. H.M. Góreckiego jako członek grupy „Amadrums”, lub jako członek orkiestry Sinfonietta Cracovia podczas Międzynarodowego Festiwalu im. K. Pendereckiego pod batutą samego Krzysztofa Pendereckiego. Z Orkiestrą Salonową Junior Pik, w roku 2012, jako członek orkiestry, nagrał płytę pt. Młodym być.... Uczestniczył w koncertach orkiestr na wielu scenach w Polsce (Teatr Wielki w Warszawie, Opera Krakowska) jak i za granicą (Maastricht, Karlsruhe). Jako członek zespołów kameralnych wykonywał wiele premier utworów młodych kompozytorów Polskich i zagranicznych tj. Nadim Husni czy Seonjin Yun.

Od 2011 roku podjął regularną współpracę z Polską Orkiestrą Muzyki Filmowej. Absolwent Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy (2015), obecnie studiuje w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie perkusji prof. dr. hab. Jana Pilcha.